Παρουσίαση στην Ημερίδα 6/4/2017 για την ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΙΓΜΕ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ από τον Δ/ντη Κοιτασματολογίας του ΙΓΜΕ, Κώστα Λασκαρίδη

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΙΓΜΕ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ

ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ

ΠΑΡΕΛΘΟΝ – ΠΑΡΟΝ - ΜΕΛΛΟΝ

Το ΙΓΕΥ παλιότερα, το ΕΘΙΓΜΕ στη συνέχεια και το ΙΓΜΕ μέχρι σήμερα, στη σχεδόν 65χρονη συνολική του ιστορία, έχει επιδείξει ένα σημαντικό έργο στον τομέα της έρευνας εντοπισμού και αξιολόγησης των μεταλλικών και των μη μεταλλικών (Βιομηχανικά ορυκτά, Διακοσμητικά πετρώματα, Δομικοί λίθοι, Αδρανή υλικά) Ορυκτών Πρώτων Υλών (Ο.Π.Υ.), που συνέβαλε στη βιομηχανική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.

Μερικά από τα πλέον αξιόλογα επιτεύγματα του ΙΓΜΕ (ΙΓΕΥ – ΕΘΙΓΜΕ), είναι:

1. Η συστηματική γεωλογική χαρτογράφηση και κοιτασματολογική μελέτη των βωξιτικών κοιτασμάτων του Ελλαδικού χώρου, τα σιδηρονικελιούχα κοιτάσματα της Κεντρικής Εύβοιας (Ψαχνά, Βρυσάκια) και της Λοκρίδας, που στηρίζουν τη μεταλλουργία νικελίου της ΛΑΡΚΟ, το χαλκούχο κοίτασμα  πορφυρικού τύπου στις Σκουριές Ν. Χαλκιδικής, που αποτελεί σήμερα αντικείμενο νέων επενδυτικών σχεδίων για εκμετάλλευση χρυσού και χαλκού, τα θειούχα βασικά μέταλλα μόλυβδου και ψευδαργύρου στη Βόρεια Ελλάδα και στην Πελοπόννησο, τα μαγγανιομεταλλεύματα στη Δράμα και τη Χαλκιδική, οι μεταλλογενετικές μελέτες των οφιολιθικών πετρωμάτων του Βούρινου που οδήγησαν στην επαύξηση των χρωμιτικών αποθεμάτων και στήριξαν τη μονάδα παραγωγής σιδηροχρωμίου των ΕΛ.ΣΙ., ο εντοπισμός από το ΙΓΜΕ, για πρώτη φορά στον Ελληνικό χώρο και συγκεκριμένα στην περιοχή Σαππών του Ν. Ροδόπης, ενός χρυσοφόρου κοιτάσματος επιθερμικού τύπου, που αποτέλεσε στη συνέχεια ισχυρό πόλο έλξης επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, κ.λπ.
2. Στον τομέα των διακοσμητικών πετρωμάτων, το ΙΓΜΕ έχει να επιδείξει εξειδικευμένες κοιτασματολογικές μελέτες των κύριων μαρμαροφόρων περιοχών της χώρας και την ίδρυση και λειτουργία από το 1999 του Διαπιστευμένου εργαστηρίου «ΛΙΘΟΣ» για τον ποιοτικό έλεγχο των διακοσμητικών πετρωμάτων.
3. Ένας ολοένα εξελισσόμενος τομέας είναι αυτός των αδρανών υλικών, απαραίτητη πρώτη ύλη στις οικοδομικές κατασκευές, στην οδοποιία, στα Δημόσια έργα. Το ΙΓΜΕ συμμετέχει θεσμοθετημένα στις περιφερειακές επιτροπές για τον καθορισμό και τη χωροθέτηση, σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα λατομικών περιοχών εξόρυξης αδρανών υλικών, και επίσης γνωματεύει για την καταλληλότητα αυτών. Δημιουργήθηκε επίσης για πρώτη φορά, Ηλεκτρονική Βάση δεδομένων των λατομείων θραυστών αδρανών υλικών με τις γεωγραφικές τους συντεταγμένες, τα πληροφοριακά, τα ποσοτικά και ποιοτικά τους στοιχεία και εκπονήθηκαν θεματικοί χάρτες των ποιοτικών χαρακτηριστικών κατά Περιφέρεια, που συνθέτουν τον Άτλαντα των Αδρανών Υλικών.

4.      Για τα Βιομηχανικά Ορυκτά τέλος εκπονήθηκε ΕΘΝΙΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ.

Το ΙΓΜΕ ερεύνησε υπό το καθεστώς των ερευνητέων περιοχών (Ν.Δ. 4433/64) έκταση περίπου 26.723 km², από την οποία έγιναν προτάσεις εξαίρεσης υπέρ του Δημοσίου σε συνολική έκταση  8.373 km², η  οποία αντιστοιχεί  σε 94 Δημόσιους Μεταλλευτικούς χώρους σε όλη την επικράτεια και επίσης ερεύνησε 161.200 στρέμματα δημοσίων εκτάσεων για βιομηχανικά ορυκτά.

Εναρμονιζόμενοι με τα νέα μέτρα και προσπάθειες της Ε.Ε.(πρωτοβουλία G. Veurheugen, για μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική με τίτλο «Πρωτοβουλία για τις Πρώτες Υλες – Κάλυψη των ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη»), ολοκλήρωσε στο τέλος του 2015, το έργο που είχε ενταχθεί στο  Ε.Π.Α.Ε. του Ε.Σ.Π.Α., με τίτλο:

“ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΜΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ” - (ΜΕΟΠΥ).

Τα αποτελέσματα της πράξης παρήγαγαν σημαντικά, σε κάποιες περιπτώσεις μετρήσιμα, μεγέθη είτε οικονομικής είτε κοινωνικής αξίας, σχετιζόμενα με το υφιστάμενο πλουτοπαραγωγικό δυναμικό των Μ.Ε.Ο.Π.Υ. της χώρας.

Το σημαντικότερο όμως αποτέλεσμα είναι μη μετρήσιμο και έγκειται στον εμπλουτισμό του γνωστικού υποβάθρου των στοιχείων των Μ.Ε.Ο.Π.Υ., η ύπαρξη και αξιοποίηση του οποίου θα οδηγήσει στο μέλλον σε σαφώς μετρήσιμα αποτελέσματα.

Συγκεκριμένα τα οφέλη είναι:

• Επαναξιολόγηση των οικονομοτεχνικών μελετών για τα κοιτάσματα προσχωματικού χρυσού σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
• Ανάπτυξη τεχνολογιών αξιοποίησης ασβεστιτικών απορριμμάτων λατόμευσης μαρμάρου στην Π.Α.Μ.Θ.
• Σύνταξη νέου Άτλαντα των Ελληνικών Διακοσμητικών Πετρωμάτων.
• Συμπλήρωση/ενημέρωση και επικαιροποίηση της βάσης δεδομένων κοιτασμάτων Βιομηχανικών Ορυκτών του Ελλαδικού χώρου.
• Επιβεβαίωση αποθεματικού δυναμικού 10 περίπου εκατομμυρίων τόνων ολιβινίτη Α’ ποιότητας, στο δυτικό περιθώριο του Δημόσιου Μεταλλείου του Βάβδου Ν. Χαλκιδικής.
• Ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον για την ανάκτηση μεταλλικών αξιών, αξιοποιώντας φτωχές  Ο.Π.Υ και απορρίμματα.
• Δημιουργία Δημόσιας Βάσης Κοιτασματολογικών Δεδομένων για τις Μ.Ε.Ο.Π.Υ. της Χώρας.

Τα αποτελέσματα του έργου απευθύνονται και αφορούν σε ένα ευρύ φάσμα τελικών αποδεκτών και «εν δυνάμει» χρηστών, όπως είναι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, δημόσιες υπηρεσίες, περιφερειακές και δημοτικές αυτοδιοικήσεις που εκπροσωπούν θεσμικά τις τοπικές κοινωνίες, πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, μεταλλευτικές και άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, βιομηχανικοί σύνδεσμοι, επαγγελματικά επιμελητήρια, κ.λπ.

Όλα τα αποτελέσματα έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ι.Γ.Μ.Ε.

Σήμερα γίνονται ενέργειες για  ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ του ΕΣΠΑ 2014-2020, ερευνητικό έργο του Ι.Γ.Μ.Ε. με τίτλο «Μελέτες και έρευνες στήριξης του ενεργειακού τομέα, της βιομηχανίας και της επιχειρηματικότητας - (ΟΠΥΓΕΚ)», προϋπολογισμού 5.313.500 ευρώ.

  Το φυσικό αντικείμενο αναπτύσσεται σε τρεις επιμέρους κύριους άξονες:

1) Έρευνες στον τομέα της Γεωθερμίας (ΓΕΩΘΕΡΜ),

2) Δράσεις στο αντικείμενο των φυσικών  καταστροφικών φαινομένων (ΓΕΩΚΑ) και

3)  Έρευνες στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΔΥΟΠΥ).

Το ΙΓΜΕ, με σταθερό γνώμονα την αξιοποίηση των φυσικών ενεργειακών πόρων (όπως τα γεωθερμικά πεδία), την πρόληψη και προστασία των πολιτών από φυσικά καταστροφικά φαινόμενα, αλλά και τη βιώσιμη παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας, θα προχωρήσει στην υλοποίηση της παρούσας Πράξης.

Ειδικότερα στο πλαίσιο των Ο.Π.Υ., με σταθερό γνώμονα τη βιώσιμη παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας, και αξιοποιώντας τα δεδομένα προηγούμενων ερευνητικών προγραμμάτων, Δημοσίων Επενδύσεων, ΚΠΣ και ΕΣΠΑ, το ΙΓΜΕ στοχεύει στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, εμφανίσεων μεταλλικών και μη μεταλλικών ορυκτών πρώτων υλών σε επιλεγμένους ΔΜΧ, στην έρευνα αξιοποίησης παραπροϊόντων / απορριμμάτων εκμεταλλεύσεων και στην έρευνα εντοπισμού νέων εμφανίσεων μετάλλων στρατηγικής σημασίας.

Προβλέπονται επίσης δύο επιμέρους δράσεις επέκτασης και βελτίωσης της υποδομής και συγκεκριμένα, η διαχρονική συμπλήρωση της Βάσης Δεδομένων και η δημιουργία ψηφιακού αρχείου γεωτρήσεων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία στο πλαίσιο της αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών της χώρας.