ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΣΜΥΡΝΙΩΤΗ ΣΤΟ «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ» ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ 16/10/2019

   

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΟΜΕ  

ΓΙΑ ΤΟ «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ» ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ   

Αθήνα, 16-10-2019

                                                                                                                                                                  ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Με την πρόσκληση που απευθύνατε στην Ομοσπονδία Μεταλλωρύχων Ελλάδας (ΟΜΕ) για συμμετοχή με στη συνεδρίαση των Διαρκών Επιτροπών Παραγωγής και Εμπορίου και Κοινωνικών Υποθέσεων, θα θέλαμε κατ΄ αρχή να σας ευχαριστήσουμε για την πρόσκληση και να σας εκθέσουμε εν συντομία τις απόψεις σας σχετικά με το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις».

Στα πλαίσια αυτά επιθυμούμε να ενημερώσουμε τα κόμματα για την κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο, τους αγώνες των μεταλλωρύχων και τις αρνητικές επιπτώσεις που θα υπάρξουν με την ψήφιση άρθρων που αφορούν τα εργασιακά δικαιώματα και με αφορμή το Ν/σχέδιο και παράλληλα να εκφράσουμε και την αντίθεση μας σε γενικότερα θέματα που αφορούν τις ιδιωτικοποιήσεις στον Ορυκτό Πλούτο και την Ενέργεια.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ 

Η Ομοσπονδία μας μετά από αγώνες και σκληρές διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες (ΣΜΕ) αλλά και με την συνδρομή της μεσολάβησης του ΟΜΕΔ, υπέγραψε ΣΣΕ για την περίοδο 2017-2019 που έδινε αυξήσεις ιδιαίτερα στους νέους συναδέλφους του κλάδου και μετά την απόφαση του Υπουργείου Εργασίας που την κήρυξε υποχρεωτική δόθηκε η δυνατότητα να διεκδικηθεί και για εποχιακούς και εργολαβικούς εργαζόμενους.

Η εργοδοσία ακολουθώντας το παράδειγμα του ΣΕΒ έχει προσφύγει στο ΣτΕ για να προσβάλλει την κλαδικότητα και την επεκτασιμότητα της υπογραφείσας ΣΣΕ. Δίκη που αναβλήθηκε για τις 3/12/2019 χωρίς να γνωρίζουμε αν το Υπουργεί Εργασίας έχει υπερασπισθεί την ΣΣΕ μας.

Τον Μάρτη του 2019 καταγγείλαμε την Κλαδική ΣΣΕ προκειμένου να προχωρήσουμε στην υπογραφή νέας. Μετά από 5μήνες κωλυσιεργίας και κάτω από την πίεση του Υπουργείου Εργασίας κατά την τριμερή συνάντηση της 24.6.2019,ο ΣΜΕ, απέστειλε στις 26.8.2019 αντιπρόταση –πρόκληση προτείνοντας μια σειρά από περικοπές έναντι της προηγούμενης σύμβασης όπως:

1. Επιμονή στον χαρακτηρισμό της ΣΣΕ ως ομοιοεπαγγελματική την στιγμή που η ΣΣΕ περιλαμβάνει δεκάδες ειδικότητες και επισήμως εδώ και πολλά χρόνια το Υπουργείο Εργασίας την χαρακτηρίζει ως κλαδική.

2.      Αλλαγή του πεδίου εφαρμογής των όρων της σύμβασης.

3.      Μειώσεις βασικών μισθών και ημερομισθίων που φθάνουν έως και  18%.

4.      Μισθολογικό διαχωρισμό των εργαζομένων.

5.      Αφαίρεση μιας σειράς από ειδικότητες που προϋπήρχαν.

6.      Κατάργηση θεσμικών συμφωνηθέντων ( Κατάργηση ως αργίας της Αγίας Βαρβάρας, την πρόβλεψη για προσθήκη νέων ειδικοτήτων που δεν συμπεριλαμβάνονται στην ΣΣΕ, πρόβλεψη για κάλυψη των ειδικοτήτων που δεν προβλέπονται από την ΣΣΕ, περιοριστικοί όροι στην αναγνώριση της προϋπηρεσίας, περιορισμός του τρόπου αποζημίωσης σε περίπτωση  απόλυσης, κλπ).

Πρόταση που  η ΟΜΕ ΟΜΟΦΩΝΑ την απέρριψε χαρακτηρίζοντας την ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ,ΚΑΚΟΠΙΣΤΗ και ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ.

 Για να γίνει κατανοητή η πρόκληση του ΣΜΕ  σε σχέση με την αντιμετώπιση των μεταλλωρύχων και της διεκδίκησης  υπογραφής ΣΣΕ οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι ο εξορυκτικός κλάδος που ακόμα και στα χρόνια της κρίσης είχε  ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπερνούσαν εκείνους της Εθνικής οικονομίας, κάνει  επενδύσεις άνω των 300 εκ € ετησίως και εξαγωγές  με ετήσιες πωλήσεις  της τάξεως των 2 δις € . Και ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις  του ΣΜΕ το σύνολο του κλάδου  βρίσκεται  σε κερδοφορία και το 2019 θα παραμείνει ισχυρός , δυναμικός και εξωστρεφής με σημαντικά ερείσματα στην διεθνή αγορά ,με οικονομικούς δείκτες που ξεχωρίζουν έναντι των άλλων κλάδων όχι μόνο δεν προσέρχεται καλόπιστα σε διαπραγματεύσεις αλλά θέλει να πάρει πίσω και ότι δόθηκε με την προηγούμενη ΣΣΕ.  

Είναι φανερό ότι οι εργοδότες ακόμη απέναντι και σε εργαζόμενους με τόσο σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες  εργασίας δεν διστάζουν να αξιοποιήσουν κάθε νομική πτυχή του θεσμικού πλαισίου για να σταματήσουν τις διεκδικήσεις τους, και με βάση  αυτή την εκτίμηση κρίνουμε  το περιεχόμενο των άρθρων του άξονα του νομοσχεδίου για τα «Εργασιακά θέματα και ατομικές εργασιακές σχέσεις».

ΕΚΦΡΑΣΗ ΓΝΩΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟ Ν/ΣΧΕΔΙΟ

Συνολικά  περιέχονται διατάξεις που κατά τη γνώμη μας, περιέχουν σαφή υποβάθμιση των εργασιακών δικαιωμάτων, τόσο της προσπάθειας ελέγχου της συνδικαλιστικής δράσης όσο και της ευθείας προσβολής του δικαιώματος ρύθμισης των συλλογικών εργατικών δικαιωμάτων με συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Όπου το νομοσχέδιο προβλέπει  κάποια ελάχιστα μέτρα προς την κατεύθυνση της προστασίας της εργασίας, με τη βελτίωση κάποιων υπαρχόντων διατάξεων (π.χ. για τη δομή των προστίμων για την αδήλωτη εργασία, ή την προσαύξηση για παροχή πρόσθετης εργασίας πέραν του ωραρίου μερικώς απασχολούμενου μισθωτού κλπ.), δεδομένου όμως ότι η  εφαρμογή των μέτρων αυτών επαφίεται στην αποτελεσματικότητα των ήδη υποστελεχωμένων υπηρεσιών του ΣΕΠΕ, πρακτικά είναι αβέβαιος ο θετικός τους αντίκτυπος.

ΕΚΦΡΑΣΗ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΤΟΥ Ν/ΣΧΕΔΙΟΥ:

 Άρθρο 49:

προβλέπονται εξαιρέσεις από τις εθνικές και τις τοπικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ για «επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού σκοπού και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως κατεξοχήν επιχειρήσεις σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή συνδιαλλαγής ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης». Συγκεκριμένα προβλέπει «Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μετά από γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, εξειδικεύονται τα κριτήρια για τις επιχειρήσεις που εξαιρούνται και καθορίζονται οι κατηγορίες όρων των συλλογικών συμβάσεων που εξαιρούνται για τις επιχειρήσεις αυτές και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης». Αυτή είναι μία από τις ποικίλες εξουσιοδοτήσεις που παρέχει ο νόμος στον Υπουργό να παρέμβει καθοριστικά στο πεδίο εφαρμογής του νόμου, δοθέντος ότι αφήνεται ευρεία ευχέρεια στο να καθορίσει ποιες είναι οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν «σοβαρά οικονομικά προβλήματα».

Ο νόμος αναγράφει ότι οι παραπάνω περιπτώσεις συνιστούν «κατ’ εξοχήν» επιχειρήσεις με «σοβαρά οικονομικά προβλήματα», επομένως ο Υπουργός μπορεί να προβλέψει περιπτώσεις, χωρίς αντικειμενικά κριτήρια, αλλά και αν η Υ.Α. προβλέψει ότι πρέπει να μεσολαβεί κάποιου είδους δικαστική κρίση για την υπαγωγή στο κριτήριο των «σοβαρών οικονομικών προβλημάτων», θεωρούμε ότι θα υπάρχει κατάχρηση. Και τούτο διότι τόσο η πτωχευτική διαδικασία (που ανοίγει με αίτηση πιστωτή ή τη δήλωση παύσης πληρωμών του ίδιου του επιχειρηματία, αίτηση ή δήλωση που πολλές φορές είναι εικονική με σκοπό το κέρδος χρόνου μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης) όσο και η προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης μπορεί να διαρκέσουν για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα την παράταση του εξαιρετικού αυτού χαρακτήρα της ρύθμισης των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών ΣΣΕ που αφορά το μέτρο. Σημαντική επίσης είναι η ευρεία ευχέρεια που παρέχεται στον Υπουργό να καθορίσει τις κατηγορίες των όρων των ΣΣΕ που μπορούν να εξαιρούνται από τις κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι θα εργάζονται με πολύ χειρότερους όρους από αυτούς που ισχύουν στην κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική σύμβαση.

Άρθρο 51:

σε περιπτώσεις συρροής, οι επιχειρησιακές συμβάσεις υπερισχύουν έναντι κλαδικών, για επιχειρήσεις που επικαλούνται «σοβαρά οικονομικά προβλήματα», βρίσκονται σε διαδικασίες πτώχευσης κ.λπ., όταν οι κλαδικές ΣΣΕ δεν περιλαμβάνουν ρήτρες εξαιρέσεων, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο. Στο ίδιο άρθρο ορίζεται ότι σε περιπτώσεις συρροής η τοπική σύμβαση υπερισχύει και της εθνικής κλαδικής και της ομοιεπαγγελματικής.

Άρθρο 52

 αποτελεί το ουσιαστικό ξήλωμα των κλαδικών ΣΣΕ αφού προβλέπει ότι ακόμα και για τις ελάχιστες κλαδικές Συμβάσεις που υπογράφονται, για την επέκτασή τους στο σύνολο του κλάδου, πέρα από τον όρο να υπογράφονται από εργοδότες που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% των εργαζομένων του συγκεκριμένου κλάδου, θα πρέπει πλέον στη σχετική αίτηση επέκτασης να ελέγχονται οι επιπτώσεις της «στην ανταγωνιστικότητα και στην απασχόληση». Η ρύθμιση είναι τόσο μονομερώς διατυπωμένη ώστε η επέκταση της ΣΣΕ με Υ.Α. να εξαρτάται πλέον κατά κύριο λόγο από την «αναγκαιότητα» και τις επιπτώσεις της στην ανταγωνιστικότητα, παραγνωρίζοντας πλήρως τη βιοποριστική λειτουργία του μισθού των εργαζομένων αλλά και τη μικρή σχέση που το ύψος του έχει με την ανταγωνιστικότητα, όπως και ο ίδιος ο ΣΕΒ έχει παραδεχθεί.

Επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν «σοβαρά οικονομικά προβλήματα», μπορούν να εξαιρούνται μετά από αιτιολογημένη γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, ως προς όρους ή ως προς το σύνολο της συλλογικής σύμβασης εργασίας ή διαιτητικής απόφασης, που κηρύσσεται υποχρεωτική. Η υποβολή έκθεσης τεκμηρίωσης των επιπτώσεων της επέκτασης στην ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση από τη συνδικαλιστική οργάνωση προς το Α.Σ.Ε., είναι ανέφικτη αφού τα στοιχεία για την τεκμηρίωση αυτή να έχει στα χέρια της η οργάνωση, καθίσταται πρακτικώς αδύνατη αφού τα στοιχεία τηρούνται σε δημόσιους φορείς οι οποίοι, όπως δείχνει η εμπειρία μέχρι σήμερα, δεν παρείχαν τα σχετικά στοιχεία.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι το ευρύτατο περιθώριο παρέμβασης του Υπουργού που του παρέχει ο νόμος (ειδικά στις ρυθμίσεις των άρθρ. 49, και 51,  52 του νόμου συρροή και επέκταση) είναι ανεπίτρεπτη διείσδυση στη συλλογική αυτονομία (αφού τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούσαν, εφόσον ήθελαν, να συμφωνήσουν αυτοβούλως σε τέτοιου είδους εξαιρέσεις), είναι επικίνδυνη και, ιδίως, θα οδηγήσει, κατά τη γνώμη μας, σε ευρύτατες μειώσεις κλαδικών μισθών και, κατ’ επέκταση, σε υποβάθμιση του ρόλου των κλαδικών συνδικάτων

Άρθρο 53 :

προστίθενται νέοι περιορισμοί για την προσφυγή των εργαζομένων στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), καθώς η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής από τα συνδικάτα ουσιαστικά εξαλείφεται, κλείνοντας έτσι και τις τελευταίες οδούς για την απόσπαση κάποιας ΣΣΕ. Αυτή η διάταξη είναι καταφανώς αντισυνταγματική αφού η διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του Συντάγματος επιβάλλει στον νομοθέτη να θεσπίσει σύστημα διαιτησίας, ως επικουρική διαδικασία επίλυσης των συλλογικών διαφορών εργασίας σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Άμεσο αποτέλεσμα είναι να μένουν  αρρύθμιστες τις εργασιακές σχέσεις της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα με συνέπεια την τραγική μισθολογική υποβάθμιση μέχρι του ύψους του κατώτατου μισθού αλλά και την κατάργηση μη μισθολογικών όρων εργασίας

 Εξάλλου δεν είναι τυχαία η καθυστέρηση στο διορισμό Διοίκησης στον ΟΜΕΔ

Άρθρο 50 :

με το νομοσχέδιο προωθείται η δημιουργία «Γενικού Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων» στο υπουργείο Εργασίας. Με τη δημιουργία της εν λόγω υποδομής δίνεται στην πραγματικότητα στον εκάστοτε υπουργό το  «διευθυντικό δικαίωμα» για να ρυθμίζει «κάθε θέμα σχετικά με τη δημιουργία του Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών, τη δημοσιότητα των στοιχείων του και κάθε αναγκαία τεχνική λεπτομέρεια καθώς και τη χορήγηση πληροφοριών σε σχέση με τα στοιχεία του μητρώου και με την τήρηση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων...» Έτσι οι εργοδότες, κατά βάση, θα μπορούν να λαμβάνουν γνώση για την αντιπροσωπευτικότητα των σωματείων, παρακάμπτοντας το ρόλο της Επιτροπής του άρθρ.15 Ν. 1264/82, που είναι αρμόδια για τη διαπίστωση της αντιπροσωπευτικότητας (αφού κριτήριο για την αντιπροσωπευτικότητα μπορεί να είναι, παράλληλα με τον αριθμό, και το αν καλύπτουν όλες τις ειδικότητες μιας επιχείρησης ή ενός κλάδου).

Επίσης προωθεί την ηλεκτρονική ψηφοφορία για τις «αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων και λοιπών οργάνων διοίκησης» των συνδικάτων, «συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων κήρυξης απεργίας», αφήνοντας μάλιστα σε δεύτερο χρόνο τον ορισμό «κάθε λεπτομέρειας για την εφαρμογή της παρούσης διάταξης» με απόφαση του υπουργού Εργασίας.

Η διάταξη αυτή αλλοιώνει όλο το πλέγμα των διατάξεων του Ν. 1264/1982 για τη λειτουργία των Γενικών Συνελεύσεων και τη λήψη αποφάσεων σε αυτές γιατί οποιουδήποτε είδους «ηλεκτρονική» ψηφοφορία (η οποία, ψηφοφορία, αποτελεί μέρος μίας ενεργούς και «ζωντανής» Γενικής Συνέλευσης και όχι μία αποσπασματική διαδικασία, αποκομμένη από αυτήν) και θέτει ζητήματα : α) ύπαρξης απαρτίας β) παραβίασης της αρχής της αυτοπρόσωπης εμφάνισης και δεδομένου  ότι η διάταξη είναι δυνητικού χαρακτήρα, δεν παρέχει κανένα εχέγγυο τήρησης της μυστικότητας, αφού αφήνει ευρύ πεδίο στα ίδια τα σωματεία να αποφασίσουν τον τρόπο, με τροποποίηση του καταστατικού ή με απόφαση του Δ.Σ.,

Η προωθούμενη επέμβαση στις διαδικασίες των συνδικάτων δεν συνιστά «εκδημοκρατισμό», αλλά  επιχειρεί να κοπούν οι δεσμοί  των ίδιων των εργαζομένων μεταξύ τους, να περιορισθεί ή και να καταργηθεί το αναφαίρετο δικαίωμά τους να ενημερώνονται και να συζητούν συλλογικά, να συν διαμορφώνουν τα αιτήματά τους και το σχέδιο δράσης τους, να οργανώνουν συλλογικά τις απεργιακές και τις άλλες κινητοποιήσεις τους.

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΛΟΥΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΘΕΝΤΑ ΑΡΘΡΑ